Novy Bor, de zusterstad van Leerdam ligt op 12 km van ons huis. De galsindustrie staat economisch onder grote druk. De glasfabriek van Crystalex zoekt een nieuwe eigenaar. Afgelopen week begreep ik van mijn buurman, dat de vele buitenlandse arbeiders die er werkten (uit Mongolië en andere Aziatische landen) zelfs geen geld hebben om hun vliegticket naar huis te betalen. Het verhaal gaat dat vele arbeiders aan de slag blijven, terwijl ze sinds oktober 2008 geen salaris meer hebben gehad. De fabriek stilleggen en later voor de nieuwe investeerder weer moeten opstarten is kostbaar, vandaar dat er voor gekozen wordt door te gaan. Veel leden van gezinnen werken al generaties in de glasfabriek, dus economisch is het een ramp. Hopen maar dus, dat er spoedig een nieuwe investeerder komt. De verwachting is dat voor de overname van deze grote fabriek meerdere investeerders nodig zijn.
Glas is een mengeling van zand en metaaloxides die op een extreem hoge temperatuur worden gesmolten tot een dikke, geleiachtige substantie die dan gevormd en afgekoeld wordt. Ongeveer 70% van het mengsel is zand. De exacte samenstelling bepaalt de hardheid, de glans en de kleur van het glas en is dikwijls een professioneel, goed bewaard, geheim.
Het meeste glas behoort tot één van de volgende types:
soda-kalk, potassium-kalk of potassium-lood.
In Bohemen mengt men vooral potassium-kalk, getrokken uit beukenasse.
Dit 'bos-glas' of 'Boheems glas' zoals het vroeger werd genoemd, is gezuiverd over de jaren.
De behoefte aan hout als een basis component voor glas verklaart waarom vroegere glasmakers in bosrijke gebieden in het binnenland woonden; de bossen boden zowel genoeg ruw materiaal voor de glasbasis, als voldoende brandstof voor de stenen of lemen ovens. Als de bomen uitgeput raakten verhuisden de glasmakers naar nieuwe bosrijke streken. Zelfs nu zijn vele glasfabrieken gevestigd in bosrijke omgevingen alhoewel het beukenasse vervangen is door chemische stoffen en houtbrandstof door gas of elektriciteit.
Een belangrijk voordeel in de ontwikkeling van het glasindustrie in Slowakije en Bohemen was de overvloed aan zand. Veel van het zand wordt gehaald uit een grote put in Strelec, bij Jicin in het noorden van Bohemen. Het ondergaat een reeks zuiverings processen om het vrij te maken van ongewenste onzuiverheden zoals ijzer. Als men ijzerdeeltjes in het mengsel laat geeft dat een groene schijn aan het glas. Vroegere glasmakers verwijderden het ijzer niet, vandaar dat flessen die in archeologische putten werden gevonden dikwijls groen leken.
bron van het verhaal over glas: van de site van src-cultuurvakanties.
1 opmerking:
door je verhaal over glas, zie ik mezelf gelijk weer lopen in Noby Bor. Midden op een rotonde in de stad een prachtige boom van glas. In winkels fantastisch glaswerk te koop, sommige echt heel mooi anderen mooi door kitscherigheid. Ik ben toen niet in het glasmuseum geweest, maar wil dat zeker een volgende keer gaan doen. Op de volgende inspiratie week voor vrouwen, die wij bij jou gaan organiseren!
groet, annemarie
Een reactie posten